«ماکس وبر، جامعه‌شناس آلمانی در کتاب «جامعه‌شناسی دین» بر تمایز دو تجمع مذهبی تأکید دارد؛ در نگاه او دین رستگاری را که عموماً کلیسا آن را نمایندگی می‌کند و بر مفاهیمی چون اصالت، حقانیت و رستگاری استوار است، باید از دین فرقه‌ای که در تجمع ارادی، دل‌بخواهانه و انتخابی دینداران شکل می‌گیرد، از هم جدا کرد. در نگاه او تجمع‌های آزاد مذهبی بر تکثر یا ترکیب دینداری تکیه دارند و بیشتر به دنبال سودمندی آیین‌های مذهبی هستند تا اصالت و رسمیت آن‌ها.»

همچنین «از نظر عده‌ای، دین مدنی یا فرقه‌ای، دینی است که به وسیله خود انسان‌ها برساخت شده و خود آن‌ها هستند که سمبل‌ها و مقدساتشان را خلق می‌کنند. این دین، زمینی و محصول اندیشه بشر و پاسخی است به نیازمندی‌های او در دنیای مدرن. به عبارت دیگر، دین مدنی عبارت است از مجموعه‌ای از باورها، مقدسات، سمبل‌ها و تشریفات که به منظور قوام یک زندگی متمدنانه، قوانین و مقررات یک جامعه را تقدس می‌بخشد.»