اختیار و آزادی انتخاب، ارتباط نزدیکی با «خود» دارند و منبعث از شخصیت، هویت، آرزوها، خواسته‌ها و اعتقادات فرد هستند. اگر «خود» را از محیط گذشته جدا کنیم، ‌آن را به کلی از دنیای بیرون منزوی سازیم، به وی بقبولانیم که تمام گذشته‌اش غلط بوده‌است، رفتار، اعمال، ‌منطق، فهم و شعور،‌ خواست‌ها، آروزها و سرانجام تمام اصول و عقاید فرد، اشتباه یا شیطانی بوده‌اند، اگر او را وادار سازیم، شخصیت، احساسات و هیجان‌های گذشته‌اش را طرد و سرکوب کند و گفتمان تازه‌ای به عنوان ماهیت عقیدتی و هویتی خود پذیرا شود، در فرد احساسات و هیجانات جدیدی ایجاد نماییم؛ در چنین صورتی، سؤال این است که «خود» و «هویت» شخصی وی کجاست که بر پایه آن تصمیم خود را مختارانه گرفته باشد؟ درست است که کسی هیچ‌گاه به طور کامل نمی‌تواند هویت و شخصیت فرد دیگری را نابود کند، اما با به‌کارگیری شیوه‌های مختلف،‌ می‌توان آن را سرکوب کرد و بخش عمده‌ای از آن را تغییر داد. در شستشوی مغزی، بخش‌های خوب هویت، شخصیت، رفتار و افکار شخصی فرد مورد حمله قرار می‌گیرد. درواقع، «خود کهنه» در حالی‌که مجبور است بخش‌های «بد» شخصیتی، هویتی و رفتاری‌اش را نفی نماید، اما با تکیه بر بخش‌های «خوب» و قابل‌قبول در محیط جدید و حتی چارچوب گفتمان تازه،‌ می‌تواند به حیات خود ادامه دهد. بنابراین، رهبر فرقه مجبور است برای کشتن «خود کهنه»، خوب و بد شخصیت، هویت و رفتار فرد را مورد حمله قرار داده و خواهان تغییر آن شود؛ از این امر، گاه به «طلاق خود» تعبیر می‌شود.